Handboek professionele schoolcultuur
Focus op koers en gedrag
Henk Galenkamp, Jeanette Schut (2018, Landsmeer, Pica)
Dit boek lees je niet zomaar even uit. Je pakt het steeds weer op omdat het veel informatie bevat die voor iedereen die werk wil maken van goed onderwijs van belang is. Echt een handboek.
Enkele kernbegrippen uit het boek zal ik toegelichten waardoor het belang van dit handboek meteen duidelijk is.
Wat wordt er verstaan onder een professionele cultuur en professioneel gedrag?
Een professionele cultuur gaat over gedrag wat zichtbaar en hoorbaar is. De doelen en werkafspraken zijn helder en begrensd zodat eenieder vanuit de eigen rol kan bijdragen aan een schoolcultuur die functioneel en effectief is.
Het draait allemaal om cultuur en cultuur is gedrag. Onder dit gedrag liggen onbewuste overtuigingen die mensen hebben opgebouwd over zichzelf, over anderen en over de wereld. Deze overtuigingen worden binnen een team op een onbewust niveau gedeeld en gecommuniceerd. Het gedrag dat mensen vertonen komt voort uit deze overtuigingen en leidt op den duur tot een bevestiging ervan (p14).
Wanneer we streven naar professioneel gedrag (p15) dan is dat:
gedrag dat bijdraagt aan de doelen van de organisatie,
gedrag dat leidt tot toename van het welbevinden van jezelf,
gedrag dat leidt tot toename van welbevinden van anderen.
In een professionele cultuur wordt expliciet gemaakt welk gedrag wel/ niet acceptabel is in de cultuur van de organisatie (begrenzing van dat gedrag). Hier ligt een belangrijke rol in de organisatie voor de schoolleider, de rol voor de leraar ligt hier vooral in de klassensituatie.
Een professional (p18) is iemand die:
Kennis deelt (zowel binnen/buiten de organisatie bijv beroepsgroep)
Kennis ontwikkelt samen met anderen in en buiten de organisatie en in beroepsgroep
Verantwoordelijkheid neemt en aflegt, zodanig dat autonoom handelen in balans is met samenwerken aan het verwezenlijken van collectieve ambities
Intrinsiek gemotiveerd is, plezier heeft in het werk en in het voortdurend verbeteren, vernieuwen van de werkprocessen met het oog op effectiever, efficienter functioneren.
Lees en deel dit boek en je voldoet al aan vrijwel alle kenmerken van een professional :) Bespreek het in stukjes en met eigen voorbeelden in je team, in de schoolleiding, … of zoals wij in de Amsterdamse Boekenclub voor Schoolleiders (feb 2021).
Het mooie is dat deze omgangscultuur te leren is en heeft een direct positief effect op de schoolontwikkeling en de kwaliteit van je onderwijs.
Een veilige en open omgangscultuur is voorwaardelijk om samen te werken aan het beste onderwijs. En dat willen we toch allemaal!
Het handboek is om zo te lezen en om bij de hand te houden en je zelf scherp te houden
Zit boordevol herkenbare situaties
Biedt veel theoretische achtergronden
Is praktisch en heeft veel activiteiten en werkvormen (m.n. H6)
Voor de (school)leider die op alle onderdelen wil werken aan professioneel gedrag ten behoeve van een professionele schoolcultuur. Een goed studie- en opleidingsboek, een oefenboek en een handboek voor schoolleiders die werken aan zowel hun persoonlijke kwaliteiten als aan professionele leiderschapspraktijken.
Verplichte kost dus voor schoolleiders en iedereen die in het onderwijs werkzaam is.
Comments